mid-13c., "tool for measuring right angles, carpenter's square," from Old French esquire "a square, squareness," from Vulgar Latin *exquadra, back-formation from *exquadrare "to square," from Latin ex "out" (see ex-) + quadrare "make square, set in order, complete," from quadrus "a square" (from PIE root *kwetwer- "four").
Meaning "square shape or area" is recorded by late 14c. (Old English used feower-scyte). Geometric sense "four-sided rectilinear figure" is from 1550s; mathematical sense of "a number multiplied by itself" is first recorded 1550s. Sense of "open space in a town or park" is from 1680s; that of "area bounded by four streets in a city" is from c. 1700. As short for square meal, from 1882. Square one "the very beginning" (often what one must go back to) is from 1960, probably a figure from board games.
ابزاری به شکل مثلث راستگوشه یا L، از جنس چوب، فلز، پلاستیک، یا ترکیبی از اینها، برای ترسیم زاویهی قائمه یا اطمینان از قائمه بودن زاویه در ساختمان، درودگری، و مانند اینها
”تا پیش از رواج طراحی رایانهای، گونیا از ابزارهای اصلی نقشهکشی معماری بود.
تا پیش از دوران مدرن، گونیا را «مسطرهی گونیا» (خطکش راستگوشه) میخواندند.“
چهارگوش محدبی که چهارضلع آن مساوی و دوبهدو موازی هم است و چهار زاویهی قائمه دارد
”پایهی گنبدخانهها در ایران معمولاً به شکل مربع است.
در نقوش کاشیکاری انواعی از چهارگوشهای محدب و مقعر به کار میرود؛ اما در پلانهای معماری سنتی ایران، چهارگوشها معمولاً مربع یا مستطیل است.“